Hamsi

Hamsi (Engraulidea)

Bir tuzlu su balığı olan hamsi ekvatorun hemen dışında hem güney hem de kuzey yarım küre denizlerinde 350-400 metre derinliklere kadar olan alanlarda yaşayan bir balık türüdür. Genelde 21°C su sıcaklığında yaşamayı seven hamsi en çok Karadeniz, Marmara Denizi, Akdeniz ve Azak Denizi’nde (Azov Denizi) bulunur. Ayrıca 1971 yılına kadar en çok avlandığı Peru’da bunun haricinde de Arjantin, Japonya, Güney Afrika ve Amerika gibi çok geniş bir coğrafi yaşam alanına sahiptir.

İnce uzun, hafif yassı bir vücut şekli olan hamsinin alt dudağı yoktur ve üst çenesi uzundur. Sırtı koyu mavi alt tarafı ise açık renktedir.

Büyük sürüler halinde yaşayan hamsi yaklaşık 20 cm kadar büyüyebilirler. Kış mevsiminin ilk aylarından ilkbaharın başlarına kadar beslenmek için kıyı bölgelere gelen hamsi gündüz saatlerinde 30 ile 50 metre derinliklerde geceleri ise yüzeye daha yakın seviyelerde avlanırlar. Yaklaşık 1 yaşında olgun olan hamsi normal zamanlarda 20 metre ile 70 metre derinliklerde yaşarlar.

Yumurtlamak için daha az tuzlu denizleri tercih eden hamsi Nisan ayında üremek için yaklaşık 45.000 yumurta bırakır.

Av mevsiminin en bol olduğu zaman dilimi Ekim ve Şubat ayları arasındadır.

Ülkemizde Azak Denizi’nden Karadeniz’e gelen Azak Hamsisi (Doğu Karadeniz Hamsisi), Batı Trakya’dan Sinop’a kadar olan bölgede yaşayan Batı Karadeniz Hamsisi ve Marmara Denizi’nde yaşayan Marmara Hamsisi en çok bulunan hamsi türleridir.

Doğu Karadeniz Hamsisi, Azak Denizi’nde üreme mevsiminden sonra Karadeniz’e girer ve Doğu Karadeniz’in tüm kıyılarında Samsun’a kadar olan bölgeye yaşayan hamsi Eylül ayında Azak Denizi’nin sıcaklığının iyice düşmesi sonucu bölgeye gelirler ve tekrar üremek için Nisan ayına kadar bu bölgede kalırlar. Ortalama olarak 11 cm boya kadar büyürler.

Batı Karadeniz Hamsisi ise Sinop ve İğneada arasından Marmara Denizi’ne kadar olan bölgede yaşarlar. Doğu Karadeniz Hamsisinden daha iri olan bu hamsi yaklaşık olarak 18 cm boya erişebilirler. Sinop civarlarında üreyen Batı Karadeniz Hamsisi Kasım ayından sonra daha sıcak sulara sahip olan Trakya bölgesine ve Marmara Denizi’ne göç ederler. Nisan sonlarına doğru üremek için tekrar Karadeniz sularına dönerler.

Marmara Hamsisi ise Balıkesir yakınlarında yaşar. Karadeniz Hamsisine göre daha küçük ve parlak renkte olan Marmara Hamsisi göç etmez ve Bandırma, Gemlik açıklarında yaşarlar.

Genel olarak gırgır ağları ile avlanan hamsi teknolojinin yetersiz olduğu eski dönemlerde usta balıkçılar tarafından gece pullarının yaydığı ışıltı, gündüz ise plankton avladıkları esnada oluşan kızıllıktan faydalanılarak avlanırlardı.

Olta ile avlanma yapılacak ise küçük sinek çaparı ve beyaz tüy ile avlanmak daha etkili sonuç getirecektir. Ayrıca geceleri kıyılara daha yakın olmaları nedeni ile gece avı şansınızı daha da arttıracaktır.

Hamsi Ne İle Beslenir?

Oldukça korkak bir balık olan hamsi sürüler halinde dolaşarak avlanırlar. Yumurtadan yeni çıkmış balıklar ve planktonlar dışında avlayabildikleri bir tür yoktur.

Doğal avcıları ise palamut, torik, kofana, orkinos, mersin balığı, uskumru, köpek balığı ve yunus gibi yırtıcılar ile karabatak ve martı gibi deniz kuşlarıdır.