İstiridye

İstiridye (Ostreidae)

İstiridye, yumuşakçaların kabuklular sınıfından, solungaç solunumu yapan, çift kabuklu bir deniz canlısıdır. Oldukça besleyici birer besin kaynağı olan istiridyeler kabuklarının içersinde inci üretmesi ile de bilinirler. Ayrıca çok yüksek afrodizyak etkisi yarattıkları tespit edilmiştir.

İstiridye deniz tabanına, kayalara veya mercan resiflerine yapışır ve 10 yıla kadar sürebilen hayatlarını bu noktada geçirirler. Besin değerinin yüksek olduğu ortamlarda ise yaşamları 50 yıla kadar uzayabilir. Kayaya yapışan kabuk büyük ve çukur, üstte kalan kabuk ise düz formdadır. Kabuğun açılması ile deniz suyundaki oksijeni soluyarak solungaç solunumu yaparlar. Bu esnada bitkisel ve hayvansal planktonları da kabuklarının içlerine çekerek beslenmiş olurlar. Kalp, sinir sistemi ve sadece kabuğu açıp kapaya yarayan bir kas dokusu olan istiridyenin kafası veya ayakları yoktur.

Genelde hermafrodit olan istiridyelerin bazı türleri eşeyli üreme de yapabilir. Bazı istiridye türleri ise doğduktan sonra 5 ay kadar erkek olarak yaşadıktan sonra dişiye dönüşüp yumurtlama yaparlar. Milyonlarca gri toz formunda yumurtanın deniz suyuna serbest salınımı sonrasında yumurtalar döllenir. Döllenen yumurta birkaç gün içerisinde açılır ve bir iki gün serbest halde dolaşan larva ömrünün kalanını geçireceği yere yapışır ve burada sabit bir şekilde kalarak ömrünü tamamlar.

İnsanlar tarafından besin olarak çokça tüketilen istiridyenin insandan başka doğal düşmanları ahtapotlar, balıklar ve denizyıldızlarıdır. 

Ekonomik değeri oldukça yüksek olan inciyi istiridye üretir. Bunun için kabuğun içersine giren bir kurt veya iri bir kum tanesinin etrafını sedef salgısı ile kaplayarak yaklaşık 2-3 yılda inci haline getirirler. Ekonomik olarak en değerli inci türü olan siyah inciler Meksika Körfezi’nden çıkarılır.

En iyi istiridyeler akıntılı suların olduğu yerlerde yetişir. Burada su temiz ve besin miktarı yüksektir. Lağım gibi kirli suların bulunduğu yerde yaşayan istiridyeler tifo, veba gibi hastalıkları taşıyabileceği için oldukça tehlikelidirler.